De telefonische oplichting door valse bankadviseurs neemt de laatste jaren toe, maar de oplichters worden steeds inventiever en gebruiken steeds geavanceerdere methoden.
Hun techniek is verontrustend: ze kennen de persoonlijke gegevens van hun slachtoffers, gebruiken professionele taal en zijn bedreven in het gebruik van bankapps. De valse adviseurs lokken klanten in de val door hen te overrompelen met goed geoliede oplichtingspraktijken.
Deze nepbankadviseurs maken gebruik van informatie die ze tijdens hackaanvallen hebben buitgemaakt om hun pogingen tot fraude nog geloofwaardiger te maken. Ze zijn innovatief en gebruiken steeds geraffineerdere technieken, waarbij ze soms zelfs naar de woning van hun slachtoffers gaan.
“In mijn hoofd blokkeerde ik de frauduleuze transacties”
Jade, een 22-jarige studente in Straatsburg (Bas-Rhin), had zeker niet verwacht dat ze met één telefoontje zou worden beroofd. In oktober 2022, toen ze net van bank was veranderd, ontving ze een sms van haar telefoonoperator met een onbetaalde factuur. “Ik dacht dat mijn bankgegevens niet waren overgedragen. Ik klikte naïef op de link om mijn IBAN toe te voegen”
Twee weken later krijgt Jade een telefoontje van een zekere Damien Roland, van de fraudedienst van haar nieuwe bank. “Hij waarschuwt me voor onregelmatige bewegingen op mijn rekening en vermoedt een poging tot oplichting.” Ze laat zich overtuigen. En het plan krijgt vorm.
“Hij stelt voor om de frauduleuze transacties te blokkeren met de authenticatie van mijn rekening. Ik zag de bedragen oplopen. 1500 euro in een hotel in Madrid, aankopen bij Leroy Merlin. Maar in mijn hoofd blokkeerde ik ze.“ Na twee uur praten met haar ”bankadviseur” zegt hij dat hij haar creditcard zal blokkeren en doorgeven aan de politie. En daar blijft het niet bij, want hij gaat zelfs zo ver dat hij haar adres vraagt zodat een koerier haar kaart kan komen ophalen.
Hij sprak goed. Hij was beleefd. Hij kende de bankcodes. Hij won meteen mijn vertrouwen. Na twee uur denk je niet meer na. Niets wees erop dat het een oplichter kon zijn.
Jade Studente in Straatsburg
“Ik merk dat ik 13.000 euro kwijt ben”
Een uur later staat een vrouw van ongeveer veertig jaar voor haar deur. “Ik geef haar mijn kaart zonder na te denken”, zegt Jade achteraf. Ze belt de “adviseur” terug, die haar aanraadt haar bankapp te verwijderen om verdere inbraken te voorkomen, en zegt dat ze binnen enkele dagen een nieuwe kaart zal ontvangen.
De dagen gaan voorbij en dan stuit haar vader op een krantenartikel over een vrouw die op dezelfde manier is opgelicht. Dan gaat er een lampje branden. “Ik installeer mijn bankapp opnieuw en merk dat ik 13.000 euro kwijt ben.” Jade is totaal verbijsterd.
Ik stort in tranen uit. Mijn leven is voorbij. Op het politiebureau zeggen ze me dat het moeilijk zal zijn om iets te doen, omdat ik de transacties heb bevestigd. Een advocaat zegt me dat ik schuldig ben en weigert mijn zaak in behandeling te nemen.
Jade Studente in Straatsburg
In de hoop op terugbetaling belt Jade elke dag naar haar bank. “Ik heb een aangetekende brief naar mijn bank gestuurd waarin ik erop wijs dat zij haar zorgplicht uit de Monetaire en Financiële Wet niet is nagekomen.”
“De wetgeving heeft specifieke waakzaamheidsverplichtingen ingevoerd, met name op het gebied van de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering”, volgens artikel L561-1. De bankier moet dus een grondiger onderzoek uitvoeren naar complexe of ongebruikelijke transacties en bij de klant inlichtingen inwinnen over de herkomst en de bestemming van de gelden.
Een reden die de bank aanvaardbaar vond, want drie maanden later ontving Jade een e-mail waarin haar een volledige terugbetaling werd meegedeeld. Helaas kennen niet alle slachtoffers hetzelfde einde.
“Terwijl ik heel goed weet dat dat het laatste is wat je moet doen”
Dat is het geval voor Yves, 77 jaar, inwoner van La Baule (Loire-Atlantique), die niet het type is dat onbekende nummers beantwoordt. In september 2024 krijgt de zeventiger een telefoontje van de zogenaamde fraudedienst van zijn bank.
Met een “rustige en kalme stem legde hij me uit dat hij verdachte bewegingen op mijn lopende rekening had geconstateerd en dat hij mijn medewerking nodig had om het proces te blokkeren”, vertelt hij in L’Écho de la Presqu’île. “Ik heb uiteindelijk mijn bankgegevens gegeven, terwijl ik heel goed weet dat dat het laatste is wat je moet doen.”
“Achteraf voel je je dom”
De bedrieger liet hem vervolgens een begunstigde toevoegen, overschrijvingen uitvoeren en zelfs naar een geldautomaat gaan om de transacties op zijn rekeningen te controleren. Yves had geen tijd om te reageren toen hij een sms van zijn bank ontving. 3.000 euro was al verdwenen en een opname van 7.000 euro kon net op tijd worden geblokkeerd.
Hoewel hij aangifte heeft gedaan bij de politie, weigert zijn bank hem het geld terug te betalen en verwijt ze hem nalatigheid. “Achteraf gezien voel je je dom. Hoe heb ik in zo’n val kunnen trappen?” Volgens artikel L133-18 van het Monetaire en Financiële Wetboek is “een bank verplicht haar klanten onmiddellijk terug te betalen wanneer zij het slachtoffer zijn van oplichting”.
Het nummer van zijn bank wordt weergegeven
“Deze verplichting vervalt indien de bank bewijst dat haar klant grove nalatigheid heeft begaan”, vervolgt artikel L133-19. Dat is niet het geval voor Jean-Pierre, een zeventiger uit de regio Saint-Malo (Ille-et-Vilaine).
Op 16 april 2025 zag hij zijn lopende rekening binnen enkele minuten leeglopen. “Er is in minder dan elf minuten 2500 euro van mijn rekening gestolen!”, klaagt hij in Le Pays Malouin. Die dag krijgt hij een telefoontje van de Société Générale. Het nummer dat op het scherm verschijnt, is inderdaad dat van zijn bank.
“Ze vroegen me of ik recent in Spanje was geweest of iets had besteld bij Apple Store, omdat er een betaling in behandeling was op mijn rekening”, herinnert Jean-Pierre zich. Omdat hij deze aankoop niet had gedaan, kreeg Jean-Pierre het advies om zijn kaart te blokkeren en hulp op afstand te vragen.
Maar op geen enkel moment geeft hij zijn gebruikersnaam en wachtwoord door. “Zijn stem, zijn kennis, zijn respect en zijn geduld stellen me gerust.” Een valse koerier komt vervolgens naar zijn huis om zijn kaart op te halen. Enkele minuten later is zijn bankrekening leeggehaald.
Hoe kunt u zich beschermen tegen fraude door valse bankadviseurs?
Gezien de omvang van de bankfraude hebben de banken maatregelen genomen om hun klanten te beschermen. Er worden nu preventieve berichten verspreid en dankzij verbeterde beveiligingsoplossingen wordt het voor oplichters moeilijker om toe te slaan.
- Geen enkele adviseur van uw bank zal u om uw wachtwoord vragen of u vragen om acties uit te voeren in uw bankapp vanwege vermeende fraude.
- Wees op uw hoede voor phishingberichten (e-mails of sms’jes) waarin u wordt gevraagd om persoonlijke of bankgegevens door te geven.
- Werk uw apparaten regelmatig bij.
- Installeer alleen apps of software van een officiële website of app store.
- Gebruik een antivirusprogramma en verschillende complexe wachtwoorden voor elke website en app.
Neem bij de minste twijfel rechtstreeks contact op met uw bank. Volgens artikel 313-1 van het Strafwetboek is “bedrog door het gebruik van een valse naam of een valse hoedanigheid, door misbruik van een ware hoedanigheid, door het gebruik van frauduleuze handelingen, een natuurlijke of rechtspersoon te misleiden en hem aldus te bewegen, ten nadele van zichzelf of van een derde, geld of waarden af te staan, een dienst te verlenen of een verbintenis aan te gaan of een akte te verrichten die een verplichting of een ontlasting inhoudt, wordt gestraft met vijf jaar gevangenisstraf en een boete van 375.000 euro“.
