Een onderzeeboot in de vorm van een schildpad helpt archeologen bij het onderzoeken van scheepswrakken Onderwaterarcheologie is een uitzonderlijk rijk gebied, maar deze praktijk blijft riskant, vooral bij…
Archeologische vondsten beloven vaak langdurig onderzoek. Maar de onderwaterverkenning van een verzonken stad door Indiase oceanografen eind 2000 in de Golf van Khambhat zorgde voor verrassing en riep veel vragen op over een mogelijk verloren beschaving van 9000 jaar geleden.
Het Indiase subcontinent en de aangrenzende landen, van Pakistan tot Afghanistan, herbergen tal van historische mysteries. Een daarvan dateert uit het begin van de 21e eeuw, toen er diepzeewerkzaamheden werden uitgevoerd in de Golf van Khambhat, ten noordwesten van India. In 2002 publiceerde de BBC een artikel met de titel De verloren stad “die de geschiedenis zou kunnen herschrijven”, waarin de gedeeltelijke resultaten van de onderwateroperaties werden gepresenteerd. Archeologen en oceaanwetenschappers van het National Institute of Ocean Technology (NIOT) in India ontdekten toen oude structuren op 36 meter diepte.
Er werden artefacten, aardewerk en menselijke resten gevonden die meer dan 9000 jaar oud waren. Een belangrijke archeologische ontdekking, die aantoont dat er in India en in de Golf van Khambhat al lang vóór de Harappa-beschaving gestructureerde samenlevingen bestonden. Dit was voldoende om de eerste, vaak controversiële theorieën over hypothetische verdwenen volkeren te doen ontstaan, die het verhaal van de ontwikkeling van oude samenlevingen in dit deel van Azië in twijfel trokken.
Een uitgestrekte oude onderwaterstad
Wat de onderzoekers van het NIOT in december 2000 ontdekten, waren niet enkele verspreide bouwwerken, maar een stad die zich uitstrekte over meerdere vierkante kilometers. Om precies te zijn: acht kilometer lang en ongeveer drie kilometer breed. De sonartechnologie van de apparatuur bood een indrukwekkend beeld van de zeebodem en bevestigde de omvang van de ontdekking. Tegelijkertijd ondersteunden de opgehaalde voorwerpen, skeletten en tandfragmenten de theorie van een verzonken stad.
De site van Mohenjo-daro, 300 kilometer ten noordoosten van Karachi, in Pakistan, is een van de belangrijkste overblijfselen van de Harappa-beschaving.
De datering van de artefacten werd echter een onoplosbaar raadsel voor de specialisten. Het bestaan van een samenleving die zich rond 7000 v.Chr. in een golf aan de westkust van India ontwikkelde, zet de archeologische observaties op hun kop. Volgens wetenschappers vestigde de eerste echt gestructureerde beschaving van het subcontinent zich rond de stad Harappa, die vanaf 2600 v.Chr. haar hoogtepunt bereikte. Verschillende prominenten, zoals de Britse schrijver Graham Hancock, verdedigen het idee van een oude en technisch relatief geavanceerde wereld die door grote klimatologische of geologische gebeurtenissen is verdwenen. Maar zoals de website Indy100 benadrukt, zorgen de provocerende persoonlijkheid van Hancock en zijn extrapolaties in verband met de ontdekking voor een sterk gepolariseerde discussie over deze interessante hypothese, die het huidige paradigma weliswaar op zijn kop zou kunnen zetten.
Een botsing van theorieën om de ontdekking te verklaren
De structuren zijn wel degelijk aanwezig onder het wateroppervlak. Hoe kan hun aanwezigheid op deze specifieke plek worden verklaard? De Golf van Khmabhat zou onder water kunnen zijn komen te staan door de stijging van het zeeniveau na het einde van de ijstijd en de stijging van de temperaturen. Het zeeniveau zou zijn gestegen, evenals de stroom van rivieren en beken, waardoor het bekken geleidelijk werd bedekt. Dit doet denken aan het legendarische continent Kumari Kandam, een uitgestrekt droomland dat een brug vormde tussen India, Madagaskar en Australië. Ook zouden lichamen en voorwerpen in de golf zijn meegevoerd, wat de aanwezigheid van 9000 jaar oude artefacten op de site zou verklaren. De gebouwen lijken echter van menselijke oorsprong te zijn.
Sommige archeologen verklaren dat de sonargegevens verkeerd zijn geïnterpreteerd. Andere onderzoekers wijzen op de mogelijkheid van een fout bij de koolstofdatering en klagen over vertekende resultaten. Maar er is geen eensgezindheid onder de experts, die niet met zekerheid kunnen verklaren dat er een verzonken stad bestaat die vóór de oudheid is gebouwd. Hoewel er sinds de ontdekking twintig jaar lang onderzoek is gedaan, blijft het mysterie bestaan en is het bijzonder raadselachtig.
